İHVAN-ÜS-SAFA:
On birinci asrın ikinci
yarısında Basra'da ortaya çıkan; "İslamiyete birçok vehimler karışmış, onu
bu vehimlerden temizlemek ancak felsefe ile mümkündür. İslam dînini felsefe vasıtasıyla
saf hale getirmelidir" diyen sapık ve gizli bir cemiyet, ekol.
Batıniyye (İsmailiyye)ye
ait fikirlerin te'sirinde kalan ve zamanlarındaki bütün ilimleri içine alan 52
risaleden (küçük kitabdan) bir ansiklopedi meydana getiren bu ekolün mensubları
birbirlerine "saf kardeşler" manasına "İhvan-üs-Safa"
dedikleri iç in bu ad ile meşhur oldular. (Corci Zeydan)
İhvan-üs-Safa cemiyeti
metafizik (gözle görülmeyen ve akıl ötesi) konularda Eflatun'un, ahlakta
Sokrat'ın, matematikte Pisagor'un, mantıkta Aristo'nun, felsefî konularda
Farabî'nin fikirlerinden etkilenmişlerdir. Bütün ilimlerin yegane gayesinin
kend i felsefî görüşlerini gerçekleştirmek olduğunu söyleyen İhvan-üs-Safa
cemiyetinin önde gelen isimleri; Makdîsî lakabıyla bilinen Ebu Süleyman Muhammed
bin Ma'şer el Bustî, Ebü'l-Hasen Ali bin Harun ez-Zencanî, Muhammed bin Ahmed
en-Nehrecurî, el-Avfî gibi felsefecilerdir. (Corci Zeydan)